✍️این مقاله دید گاه چهار نفر از تیم تحقیق محمد حسین ادیب است نظریه پنج نفر از  تیم تحقیق که این متن را کافی برای تحلیل دلار نمی دانند فردا درج میشود

نرخ دلار به ازای اختلاف تورم ایران با جهان دیر یا زود گران میشود،  نسبت به سال ١٣٧١  با کسر تورم ایران و جهان می طلبد دلار ٩٧٠٠ تومان باشد.
‌
در تاریخ ١6 مرداد ٩٧ ، دلار ٩4٠٠ تومان بود.
‌
اخبار بد می تواند این ظرفیت را آزاد کند لذا اخبار بد توانست نرخ دلار را به آسانی به ٩٧٠٠ تومان در تاریخ ١6 مرداد ٩٧ نزدیک کند.

افزایش نرخ ارز تا ٩٧٠٠ تومان ارتباطی به تحریم های آمریکا نداشت و حتی اگر تحریم های آمریکا اتفاق نیفتاده بود دلار تا این نرخ افزایش می یافت البته فقط کمی دیر تر .

تحریم های آمریکا تا ٩٧٠٠ تومان فقط افزایش نرخ دلار را تسریع کرد ؛ لاغیر .

از ١6 مرداد تا دوم مهر ٩٧ که دلار از ٩4٠٠ تومان به ١٩٢٠٠ تومان افزایش یافت علت افزایش انتشار اخبار بد بود.

در دوم مهر ٩٧ ، صادرات نفت و میعانات گازی ایران کاملا عادی بود و ایران ٢.6 میلیون بشکه نفت و میعانات صادر می کرد، در روزی که صادرات نفت و میعانات ایران کاملا عادی بود رسیدن دلار به ١٩٢٠٠ تومان ناشی از قدرت مانور اخبار بد بود.

اما دلار از دوم مهر به بعد به شدت سقوط کرد و به حدود ١٠ هزار تومان رسید.

این نشان می دهد قدرت مانور اخبار بد ، در بالانگهداشتن دلار ، مازاد بر ظرفیت واقعی اقتصاد ایران برای افزایش 45 روز است ، اخبار بد می تواند 45 روز دلار را بالا ببرد و بعد اثر اخبار بد حذف میشود و نرخ دلار بر اساس واقعیت های اقتصادی تعیین میشود

اینکه دلار به آسانی به ٩٧٠٠ تومان رسید به سبب وجود ظرفیت واقعی در اقتصاد برای افزایش تا این نرخ بود و اخبار بد فقط این ظرفیت را آزاد کرد

اما افزایش نرخ دلار مازاد بر ٩٧٠٠ تومان با اخبار بد ممکن است ؛ اما پایدار نیست و پایدار بودن آن بستگی به ظرفیت در اقتصاد برای افزایش آن  است.

دومین عاملی که بر نرخ ارز موثر است صادرات نفت و میعانات است صادرات نفت و میعانات در شهریور ٩٧ روزانه ٢.6 میلیون بشکه بوده است و اکنون به گزارش دبیرخانه اوپک 4٠٠ هزار بشکه است و این می تواند بر نرخ ارز مازاد بر ٩٧٠٠ تومان موثر باشد.

اما ایران می تواند با استفاده از ذخائر ارزی خود ، کاهش درآمد ناشی از صادرات نفت و میعانات را خنثی کند ، اگر ایران از ذخائر ارزی خود استفاده کند و به میزانی که استفاده می کند ؛ اثر کاهش صادرات نفت و میعانات خنثی میشود. یکی از علل کاهش نرخ ارز استفاده از ذخائر ارزی است لذا تا زمانی که ایران از ذخائر استفاده می کند و به میزانی که استفاده می کند اثر این عامل در نرخ ارز ؛ تعدیل میشود لطفا این جمله فراموش نشود تا زمانی که استفاده می کند و به میزانی که استفاده میشود افزایش نرخ ارز مازاد بر ٩٧٠٠ تومان تحت تاثیر قرار می گیرد

محمد حسین ادیب : رویه من این است تا فضا را در تیم تحقیق آرام نگاه دارم تا همه نظرات مطرح شود البته برای عده ای که برای مسائلی واقعا پیچیده پاسخ هایی واقعا ساده می دهند این شیوه مطلوب نیست  ، فهم من این است که هر دو دیدگاه  باید شنیده شود ‌، من هر مطلبی را در بیان روزمره خود استفاده می کنم یک کلمه لطفا را قبل از آن می آوردم فضای حاکم بر جلسات متاثر از این نوع ادبیات است ، البته با پرداخت بالاترین حقوق که در ایران به یک محقق پرداخت میشود به ٩ عضو تیم تحقیق  و عدم اشتغال به کار دیگر و به صورت حرفه ای به پژوهش اشتغال داشتن ، فضای کاملا حرفه ای را بر جریان مبادله فکر و خبر بر تیم حاکم کرده است

@adibmh

اگر قیمت یکی از آمار های حیاتی مثل ارز یا مسکن بیش از قیمت بقیه کالا و خدمات رشد کرد  قیمت کالا و خدمات دیگر  آنقدر افزایش می یابد و قیمت دلار یا مسکن آنقدر کاهش می یابد تا در یک نقطه به هم برسند نهایتا ، سطح عمومی قیمتها در یک نقطه با هم بالانس می شوند

1️⃣یخچال ٢٢ فوت :

اول فروردین ٩4: ١.٢٩
5 تیر  نود و هشت :  4.١١٨
رشد : ٢٢٠ درصد

2️⃣دلار در فروردبن ٩4: ٣٣١5 تومان
دلار در 5 تیر ٩٨: ١٢٨٠٠ تومان
دلار در ٢٨ تیر ٩٨: ١١6٠٠ تومان
رشد : ٢٠5 درصد

3️⃣مسکن
در فروردین ٩4: ٣.٧4 میلیون تومان
خرداد ٩٨: ١٣.٣ میلیون تومان
رشد : ٢55 درصد

اجاره :
سه ماه چهارم ١٣٩٣: ١65.5

4️⃣ورق شش دهم فولاد مبارکه :

فروردین ٩4: ٢١١٠ تومان
آبان ٩6 : ٢٧٩٠ تومان
شهریور ٩٧ : ٣٢4٠ تومان
6 آذر :54٨5 تومان
خرداد ٩٨: 5٨6٨ تومان
رشد نسبت به فروردین ٩4: ١٧٨ درص

5️⃣ای بی سی :
فروردین ٩4: 6٧٠٠ تومان
آذر ٩6 : ٩٣٠٠ تومان
اول شهریور ٩٧ : ١5٣٠٠ تومان
آخرین : ١56٨٠
6 آذر : ١٩٠٨٠ تومان
خرداد ٩٨: ١٩٣٠٠ تومان
رشد نسبت به فروردین ٩4: ١٨٨ درصد

6️⃣میلگرد ١4 ذوب آهن اصفهان

فروردین ٩4: ١45٠
اخر خرداد ٩٨ : 4١٠٠ تومان
رشد : ١٨٣ درصد

7️⃣مرغ زنده :
فروردین ٩٣: 5٣٠٠ تومان
اخر تیر ٩٨: ١4 هزار تومان
رشد : ١64 درصد

8️⃣برنج طارم رمضانی :
فروردین ٩4: 6 هزار تومان
تیر ٩٨: ١٣٨٠٠ تومان
رشد : ١٣٠ درصد

متوسط : ٨ قلم فوق : ١٩٠ درصد

مردم با انتظار کسب ٢٠ درصد سود وارد سفته بازی میشوند ورود به بخش دلار این سود را تامین نکرده است لذا تقاضا برای سفته بازی دلار کاهش یافته است

نقد گذشته:

جوهره کلام : از ١٢ شهریور تا حالا هر کس دلار خریده ضرر کرده مگر اینکه از دلار نوسان گیری کرده باشد یعنی وقتی به شدت گران شده فروخته و وقتی به شدت ارزان شده خریده است

چه کسانی نوسان گیران موفقی بوده اند ؟تحریم های آمریکا از ١6 آبان شروع شد کسانی برنده بوده اند که در دوم مهر یعنی 45 روز قبل از تحریم های آمریکا دلارهای خود را فروخته باشند در حالیکه ارزیابی این بود که دلار هر چه به ١6 آبان نزدیک تر میشود گران تر میشود

بیشترین کاهش زمانی بود که سخت ترین برخورد ها در تنگه هرمز اتفاق افتاد

نوسانات دلار رابطه معکوس با شدت التهابات داشت

اگر در فضای مجازی تحلیلگری معکوس شدت رویداد ها  پیش بینی می کرد به مسخره گرفته میشد

به عنوان مثال در  ١٢ شهریور دلار ١٢١٠٠ تومان و در دوم مهر دلار به ١٩٢٠٠ تومان رسید و سپس سقوط کرد  اگر کسی در ١5 شهریور که دلار رو به رشد بود در مقاله ای می نوشت این نرخ حباب است و دلار کاهش می یابد در روزهای بعد تا قبل از دوم مهر که دلار رو به رشد بود در فضای مجازی در معرض انواع فحاشی ها قرار می گرفت که تو که می گفتی حباب است پس چرا افزایش یافت 

فضای مجازی اجازه نمی دهد کسی به حباب ها وقتی دارد رشد می کند حمله کند

فردی مثل راغفر که در شهریور پیش بینی دلار 4٠ هزار تومانی داد در شهریور به شدت شخصیت محبوب بود و بعد از دوم مهر در فضای مجازی له شد

-----------
عامل افزایش نرخ دلار :

عامل اصلی افزایش نرخ دلار ، تخلیه ریسک ناشی از اختلاف نرخ تورم ایران با خارج از کشور بود به ازای اختلاف تورم ایران و امریکا ، نسبت به سال ١٣٧٠ دلار اکنون باید ١١6٠٠ تومان باشد

چرا دلار نسبت به کاهش صادرات نفت واکنش نشان نداد ؟ زیرا صادرات غیر نفتی نیاز داخلی را از منظر ارزی پوشش می دهد.

بدون صادرات نفت ، تراز تجاری مثبت است این نشان می دهد نیاز کشور از طریق صادرات غیر نفتی تامین میشود

با افزایش نرخ ارز ، مصرف ارز به 4٠ درصد سال ٩6 کاهش یافته و عرضه ارز به اقتصاد هم به سبب کاهش صادرات نفت و میعانات به شدت کاهش یافته اما بخشی از کاهش با افزایش صادرات غیر نفتی و استفاده از ذخائر ارزی جبران شده است
-------------------
قیمت موجود دلار پایدار  نیست و نوسان سنگین خواهد داشت نوسان را باید به سه دوره کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت تقسیم کرد :

دلار در کوتاه مدت : ‌

یک - قیمت دلار به حجم صادرات نفت و میعانات گازی بستگی دارد ، تا آخر شهریور ٩٧ روزانه ٢.6 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی صادر میشد صادرات نفت و میعانات گازی اکنون به دعوی دبیرخانه اوپک ٣٠٠ هزار بشکه است

دو - قیمت دلار به قیمت نفت هم بستگی دارد ٨٠ درصد صادرات غیر نفتی ایران ، در عمل انرژی محور است و به قیمت نفت بستگی دارد و قیمت نفت اکنون حداقلی است ، هر چه قیمت نفت حداقلی تر باشد عرضه دلار به اقتصاد ایران کمتر است

سه -دلار از حد معینی که ارزان تر شد صادرات غیر نفتی غیر اقتصادی میشود و عرضه دلار به اقتصاد کاهش می یابد با کاهش عرضه دلار ، تقاضا به این نسبت کاهش نیافته و دلار مجددا گران میشود تا به سطح قیمتی جذاب برای صادرات افزایش یابد

چهار- قیمت دلار به همکاری کولن ، دبی و اتحادیه اروپا در انتقال ارز به ایران بستگی دارد

پنج  - به میزانی که دلار تک نرخی شود ، تقاضا برای کاهش می یابد و دلار تحت فشار نزولی قرار می گیرد

شش  - قیمت دلار به میزان استفاده از ذخائر ارزی هم بستگی دارد

هفت - قیمت دلار در کوتاه مدت به حجم بارندگی و قدرت خرید روستائیان ناشی از حجم بارندگی بستگی دارد

-----------
قیمت دلار در میان مدت :

یک - قیمت دلار به انتقال ریسک از بانک ها به سپرده گذار بستگی دارد در وضع موجود ریسک از بانکها به سپرده گذار منتقل نمیشود هر زمان ریسک از بانکها به سپرده گذار منتقل شد دلار تحت فشار نزولی قرار می گیرد
------------
قیمت دلار در بلند مدت :

یک - قیمت دلار  به سطح حباب در اقتصاد آمریکا هم بستگی دارد در دوران ترکیدن حباب ، دلار در  بازار جهانی ، معمولا حدود 4٠ درصد کاهش می یابد

دو- به میزانی که قیمتها در کشور تک نرخی شود دلار تحت فشار نزولی قرار می گیرد ( مثل آزاد سازی نرخ انرژی و خدمات دولتی )

--------

علت کاهش نرخ دلار

یک - یکسان سازی همه قیمت ها با دلار آزاد

نسبت به دوم مهر که دلار ١٩٢٠٠ تومان شد دلار 5٩ درصد کاهش یافته و قیمت یخچال تولید داخل ( به عنوان نمونه  افزایش قیمت محصولات داخلی ) 6٠ درصد افزایش یافته است

با مقداری خطا تولیدات داخلی نسبت به دوم مهر ٩٧ بالغ بر 6٠ درصد گران شده است 

در دوم مهر ، دلار گران شده بود اما بسیاری از دیگر کالا ها به این نسبت گران نشده بود از دوم مهر تا حالا بقیه کالا ها خود را به قیمت دلار رساند

در دوم مهر دلار بازار آزاد ١٩٢٠٠ تومان بود اما دلار نیمایی که صنایع داخلی با آن واردات خود را انجام می داد حدود ٨ هزار تومان بود اکنون دلار نیمایی  با دلار آزاد تقریبا یکی است

اکنون نسبت به دوم مهر دلار  4٢٠٠ تومان ، معادل نصف سال گذشته توزیع میشود و پنجاه درصد نیاز با دلار 4٢٠٠ تومان باید با دلار نیمایی وارد شود که در واقع دلار آزاد است

در دوم مهر فقط دلار بازار آزاد گران شده بود و بسیاری از چیزهای دیگر به درجات مختلف ارزان تر دلار بازار آزاد بود اما اکنون به غیر از  ٢١ قلم کالا که با دلار 4٢٠٠ تامین میشود همه کالا و خدمات خود را با دلار آزاد تطبیق داده است

وقتی همه کالاها با دلار آزاد تعیین قیمت شود چون قدرت خرید مردم  در این سطح افزایش نیافته دلار تحت فشار نزولی قرار می گیرد

دو- نرخ ارز اکنون ارزان تر از ١٢ شهریور ١٣٩٧ است ، کسانی که در این فاصله ارز  خریدند به درجات مختلف ضرر کردند تعداد زیادی از کسانی که ضرر کردند مجددا وارد  بازی ارز نمیشوند و این تقاضا برای ارز را کاهش داده است

سه - ٧٠ درصد فعالین اقتصادی خرج شان بیشتر از دخل شان است اینها تقاضای ارزشان به شدت کاهش یافته است

چهار - کاهش صادرات نفت و میعانات از ٢.6 میلیون بشکه در روز به ادعای دبیرخانه اوپک به ٣٠٠ هزار بشکه کاهش یافته کاهش صادرات نفت ، به کاهش شدید تقاضا در ایران برای همه چیز از جمله خرید دلار منجر میشود

پنج - اگر هر خانواده ١٠٠ گرم طلا داشته باشد خانواده های ایرانی ١٠٠ میلیارد دلار طلا دارند  و رفتار مردم تغییر کرده و عده ای به طل های خانگی را نگاه بیزینسی دارند و با نوسانات طلا ، واکنش نشان می دهند

شش - در سیاست تمرکز باید بر یک چیز باشد :

اقتصاد ایران از حد معینی که قوی تر شد ، آمریکا تحمل نمی کند

اقتصاد ایران از حد معینی که ضعیف تر شد آمریکا باز هم اجازه نمی دهد

آمریکا طی یک هفته گذشته فشار به اقتصاد ایران را کاهش داده و علت سقوط نرخ ارز کاهش فشار خارجی به اقتصاد ایران است

کانال دبی در انتقال ارز به ایران گشوده تر و باز تر عمل می کند و علت کاهش نرخ ارز ، تزریق ارز جدید از کانال دبی به ایران است

عامل افزایش نرخ ارز :

یک - در دوم مهر ایران روزانه ٢.6 میلیون بشکه نفت و میعانات صادر می کرد و دلار ١٩٢٠٠ بود و حالا ٣٠٠ هزار بشکه صادر می کند و دلار 5٩ درصد کاهش یافته است

دو- کولن همکاری نمی کند یعنی چین همکاری نمی کند این برای نرخ ارز اثر افزاینده دارد 

نرخ ارز در بلند مدت :
نرخ ارز در بلندمدت بستگی به ورشکست شدن بانکها ، حذف یارانه انرژی ، قیمت نفت ، حجم صادرات نفت ( شدت تحریم ها ) دارد

یک - یکی شدن نرخ ارز نیمایی و آزاد ، تقاضا برای ارز نیمایی را 5٠ درصد کاهش داده است

دو-نصف شدن عرضه ارز 4٢٠٠ تومان  در سال جاری نسبت به سال قبل و کاهش تقاضا برای ارز در این خصوص

سه  - کاهش تقاضا برای کالاهای وارداتی با ارز آزاد به حدود ٢٠ درصد سال ٩6

چهار- غیر اقتصادی شدن نگهداری ارز ناشی از صادرات در خارج

پنج - کاهش سرعت گردش پول به سبب بیش از ده محدودیت در جابجایی پول بوسیله بانک مرکزی مثل عدم امکان انتقال چک تضمینی به غیر

شش

الف - قیمت دلار در هر کشور معادل اختلاف تورم داخل و خارج دیر یا زود  ، افزایش می یابد

اگر از تورم داخلی ایران ، تورم در آمریکا کسر شود ( سال پایه : ١٣٧٠ ) اکنون دلار باید ١٢٧٠٠ تومان باشد

ب - قیمت دلار به حجم صادرات نفت و میعانات بستگی دارد

صادرات نفت و میعانات از ٢.6 میلیون بشکه به حدود احتمالا ٣٠٠ هزار بشکه کاهش یافته است

کاهش صادرات نفت ، به کوچک شدن اقتصاد منجر میشود ، کوچک شدن اقتصاد ، به کاهس متناسب عرضه و تقاضا منجر میشود ، تورم وقتی اتفاق می افتد که تقاضا بیش از عرصه باشد ، وقتی عرضه و تقاضا باهم و متناسب کاهش یابد ، تورم نمیشود

پ- قیمت نفت
با کاهش قیمت نفت ، عرضه دلار به اقتصاد ایران کاهش می یابد و دلار تحت فشار صعودی قرار می گیرد

پ- حذف یارانه انرژی ، یارانه نرخ ارز ، یارانه خدمات دولتی و یارانه سود سپرده ( سود سپرده باید یک درصد باشد و نه اعداد فعلی ) باعث کاهش تقاضا برای ارز میشود و نرخ ارز را تحت فشار نزولی قرار می دهد ، به میزانی که چهار یارانه  یاد شده کاهش یابد فشار نزولی بر نرخ ارز تشدید میشود

نتیجه گیری :

یک - علت افزایش نرخ ارز تا ١٢٧٠٠ تومان ، اختلاف تورم ایران و جهان از سال ١٣٧٠ تا کنون بوده است

دو- کاهش صادرات نفت ، به شدت تقاضا را در کشور برای همه کالا و خدمات کاهش می دهد و بار ضد تورمی کاهش تقاضا ، بر همه عرضه ها باید دیده شود ، کاهش صادرات نفت ، به کاهش شدید معاملات در کشور منجر میشود ، معاملات دارایی های سرمایه ای با شدت بیشتری نسبت به معاملات کالاهای مصرفی کاهش می یابد ، کاهش صادرات نفت ، به کاهش ٨٠ درصدی معاملات مرتبط با دارایی های سرمایه ای منجر میشود

سه - عامل اصلی کاهش نرخ ارز از ١55٠٠ تومان به نرخ های فعلی ، کاهش سنگین یارانه ارزی بود ، دلار نیمایی از ٨5٠٠ تومان ( با لحاظ هزینه های انتقال ) بیش از 4 درصد با ارز آزاد فاصله ندارد و حذف ارز نیمایی ، تقاضا برای ارز نیمایی را به شدت کاهش داده است ، کاهش تقاضا برای ارز نیمایی به افزایش عرضه ارز به اقتصاد انجامیده و عرضه را بیش از تقاضا کرده است و فزونی عرضه بر تقاضا ، به کاهش نرخ ارز انجامیده است

چهار - عرضه دلار 4٢٠٠ تومانی نیز به نصف زمستان ٩٧ کاهش یافته و این انتقال پنجاه درصد تقاضا به دلار نیمایی که با ارز آزاد یکی است تقاضا برای ارز را کاهش داده است که بر نرخ ارز اثر نزولی داشته است

پنج - اگر یارانه انرژی کاهش یابد و به نسبتی کاهش یابد بر نرخ ارز ، اثر نزولی دارد

شش - اگر صادرات در سطح موجود به سبب تحریم های جدید ، کاهش بابد و به میزانی که کاهش یابد بر نرخ ارز اثر صعودی دارد

نتیجه گیری :
تغییر در هر یک از عوامل ذیل بر تغییر در نرخ ارز منجر میشود :‌
تغییر در صادرات در سطح موجود
تغییر در نقدینگی
تغییر در یارانه انرژی
تغییر در یارانه نرخ ارز  یارانه ای
تغییر در نرخ خدمات دولتی