محمد حسین ادیب : پژوهشگر ریسک بازار

نگاه اقتصادی مردم به اقتصاد نگاهی رگرسیونی است ، یعنی آینده را مساوی معدل گذشته می دانند به خصوص گذشته اخیر  و بالاخص 2 سال گذشته

در سال 90 و 91 قیمت ارز و مسکن در ایران سه برابر شد نگاه رگرسیونی که بر اساس تحارب سود دو سال گذشته دست به خرید می زند توصیه می کرد که باید به بخش مسکن ورود کرد و سود در بخش مسکن است ، پس اگر سود در بخش مسکن است بهتر است با دریافت وام بانکی ، بیشتر ثروتمند شد و لذا حداقل 50 درصد از وام های بانکی به هر اسمی که دریافت شد در عمل وارد بخش مسکن شد

مردم در پیش بینی تورم دچار خطا شدند تا پایان سال 95 ، چهار بار با نرخ 27 درصد بهره پرداخت کردند و قیمت مسکن هم حدودا در معدل کشور 15 درصد کاهش یافت ، کسانی که خواستنداز سال 92 تا پایان 95  با وام بانکی از تورم سودگیری کنند به شدت زیان کردند

یک سری از واحد های اجرائی نیز با تاسیس موسسه مالی و بانک ، تا 70 درصد سپرده های مردم را به شرکت های زیر مجموعه خود وام دادند تا آنها از بخش مسکن سود گیری کنند و اینها نیز به شدت ضرر کردند

در مجموع چه افراد و چه نهاد های اجرائی که فکر کردند قیمت مسکن بعد از سال 91 مثل سال 91 رشد می کند به شدت زیان کردند

مردم و نهاد های اجرایی در پیش بینی تورم بعد از سال 91 در بخش مربوط به مسکن به شدت ضرر کردند

در سال 90 و 91 قیمت ارز و مسکن ، 3 برابر شد اما بقیه کالاها فقط 50 درصد افزایش یافت از آغاز سال 92 تا پایان سال 95 در کشور 102 درصد تورم ایجاد شد یعنی کالاهائی گران شد که در سال 90 و 91 متناسب با دیگر کالاها گران نشده بود ، در واقع فرمول تورم در ایران اینگونه نیست که یک یا دو قلم کالا گران میشود و بقیه کالاها ثابت بماند

فرمول تورم اینگونه است که اگر قیمت یک کالا بیش از بقیه کالاها رشد کرد می ایستد تا قیمت بقیه کالاها به آن برسد

تورم در سال 97 هم از همین قاعده تبعیت می کند قیمت یک سری از کالاها بسیار کمتر از بقیه کالا ها رشد کرده است و حالا زمان افزایش آن کالا هاست ، سالانه 130 میلیارد دلار انرژی با دلار 750 تومان در کشور فروخته میشود حال زمان گران شدن انرژی است نمیشود دلار انرژی 750 تومان باشد و دلار آزاد 4700 تومان

حال وقت گران شدن دارو و غذاست نمیشود دلار غذا و دارو 3700 تومان باشد و دلار آزاد 4700 تومان

نرخ کالا و‌خدمات دولتی همه با نرخ دلار 3700 تومان است در سال 97 ،  قیمت کالا و خدمات دولتی افزایش می یابد

تجربه سال 91 به بعد تکرار میشود مردم فکر می کنند فقط در سال 97 قیمت کالاهائی رشد می کند که در سال 96 بیشتر از همه رشد کرد در حالیکه در سال 97 قیمت کالاهائی رشد می کند که در سال 96 مثل کالاهای دیگر رشد نکرده است

قیمت خیلی از کالاها از قافله تورم عقب افتاده است و حال زمان افزایش آنهاست
@adibmh